Wat is een goede en fijne pershouding?
Zo ergens tussen de 30 en 36 weken van je zwangerschap zal je zorgverlener de bevalling met je doornemen. De belinstructies worden besproken en de geboortewensen worden doorgenomen. Wanneer we het tijdens dit gesprek hebben over de persfase, ook wel de uitdrijving genoemd, vragen we meestal of ze daar nog bepaalde wensen in hebben. Heb je bijvoorbeeld specifieke wensen rondom je pershouding? In welke houding zou je graag willen bevallen? We krijgen dan vaak als antwoord: “Gewoon, de normale manier.”
De normale manier… Tjsa, maar wat is dat dan? Dat is dan ook de vraag die wij vervolgens stellen. En dan volgt er regelmatig een verbaasde blik, want weten wij – verloskundigen, dan niet wat ‘de normale manier is’?
De waarheid is dat wij natuurlijk best weten wat er met ‘de normale manier’ bedoeld wordt, namelijk veelal liggend op de rug in een bed. Of zoals Rachel in de serie Friends, half liggend met de benen omhoog getrokken. Hetgeen dat wij vaak terugzien in de media. Dat is de houding die bedoeld wordt met ‘de normale manier’, maar is dit eigenlijk wel zo normaal? En is een horizontale baringshouding wel zo bevorderlijk voor het proces?
Wat deden we vroeger?
Maar wat deden we vroeger dan? Als wij jaren terug in de tijd zouden kunnen kijken naar bevallingen, dan zouden we bevallende vrouwen waarschijnlijk in een hurkzit steunend tegen een boomstam of hangend aan een lage tak hun kindje zien baren.
Door de pijnstilling die wordt gebruikt tijdens de ontsluitingsfase en voor het gemak van de zorgverleners die je tijdens je bevalling begeleiden, is de houding waarin wij bevallen door de jaren heen veranderd naar liggend op de rug. MAAR in werkelijkheid komt deze liggende houding het proces van de bevalling niet altijd ten goede.
Waarom kan een rugligging de bevalling soms bemoeilijken?
Allereerst willen wij wel even benoemd hebben dat als je naar onderzoeken kijkt, dat ongeveer 80-85% van de vrouwen uiteindelijk liggend op haar rug bevalt. Dus het is zeker niet dat dit onmogelijk is, maar als je naar de anatomie kijkt is dit eigenlijk helemaal geen logische baringshouding.
Want als je op je rug ligt of ver achterover zit, drukt het matras je heiligbeen en staartbeentje namelijk een stukje naar binnen. Dit heeft als resultaat dat je bekken, waar je je kindje doorheen perst, met ongeveer 1/3e van de potentiële ruimte kunt vernauwen!
Daarnaast zit er een kleine bocht in je baringskanaal. Wanneer je rechtop staat, buigt het laatste stuk van je baringskanaal namelijk een beetje naar voren toe, richting je schaambot. Je kunt je voorstellen dat wanneer je op je rug ligt, je tijdens het laatste stukje persen eigenlijk tegen de zwaartekracht in perst. Probeer je tenslotte eens voor te stellen dat je liggend op je rug moet poepen. Dit lijkt erg onlogisch toch?
Wat is een goede bevalhouding?
Het gaat er met name om dat jij een houding kiest waarin jij je prettig voelt, zowel tijdens de ontsluitingsfase als de persfase. Een houding waarin jij je kunt ontspannen, jij jezelf krachtig voelt en het goed voelt om in te persen. Volg hierin dus vooral je intuïtie!
Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om op een baarkruk of in een diepe hurkzit te persen. Het grootste voordeel van deze houding is dat zwaartekracht je in deze houdingen een handje helpt. Daarnaast is er meer ruimte in je bekken en voelt dit ongetwijfeld als een natuurlijkere houding om in te persen. In deze houding kan je (geboorte)partner achter je zitten. Tussen de weeën door kun je dan heerlijk achterover leunen en steun zoeken in zijn of haar armen. Baarkrukken zijn altijd aanwezig in de ziekenhuizen en de meeste verloskundigen hebben er standaard een in de auto. Controleer wel even bij jouw verloskundigenpraktijk of dit zo is. Zo niet, dan kun je er eventueel een huren bij een thuiszorgwinkel.
Op handen en knieën (all fours positie) of ellebogen en knieën kan ook. Opnieuw is hier de zwaartekracht een geweldige hulp om jouw kindje geboren te laten worden. Daarnaast ligt je bekken helemaal vrij en is er meer ruimte in je bekken waardoor de geboorte vaak makkelijker is. Tussen de weeën door kan je (geboorte)partner je onderrug masseren of bijvoorbeeld een koud washandje in je nek leggen.
Door de noodzaak van continue monitoring van de baby, door pijnstilling of door vermoeidheid belanden veel vrouwen gedurende de persfase toch in bed. Maar weet wel dat je dan prima nog op je zij kunt draaien. De zwaartekracht mis je hier, maar de beweeglijkheid in je heiligbeen heb je hier wel waardoor de bekken uitgang groter is. Want stel: je bent gebonden aan het bed en hebt weinig kracht in je benen, maar je voelt aandrang voor ontlasting. Dat lijkt dat ons dus knap lastig op je rug. Het klinkt al een stuk makkelijker wanneer je naar je zij draait!
Hierbij ligt je onderste been in de foetushouding en trek je je bovenste been vanuit de knieholte, gebogen naar je toe. Hier kan jouw geboortepartner of zorgverlener uiteraard ook een rol in spelen. De zwaartekracht mis je hier, maar de beweeglijkheid in je heiligbeen heb je hier wel waardoor de bekken uitgang groter is.
En weet ook: wordt jouw kindje continue gemonitord middels het CTG apparaat? Ook dan heb je nog bewegingsvrijheid. Je kunt in en rondom je bed bewegen. Dus pak die bewegingsvrijheid en luister naar je gevoel. Daarnaast is het zo dat ze in een aantal ziekenhuizen de mogelijkheid hebben tot draadloos CTG.
Afwisseling is belangrijk!
Het is dus belangrijk dat jij tijdens jouw bevalling luistert naar je lijf. Wat voelt op dat moment als een fijne houding? In welke houding kun je goed ontspannen en lukt het je om je weeën goed op te vangen? En daarnaast: wissel veel van houding! Ook tijdens de persfase is dit mogelijk!
“Daarom is het afwisselen van houdingen tijdens de bevalling key.”
Want bij een eerste bevalling kan de persfase wel één tot twee uur duren. En niemand vindt het fijn om gedurende zo’n lange tijd in dezelfde houding te blijven zitten/staan of liggen. Daarom is afwisseling the key! Door zelf je houding te kiezen, te doen wat op dat moment goed voelt voor je lijf en door de mogelijkheid te hebben om je houdingen af te wisselen, ervaren vrouwen minder pijn, duurt de persfase vaak korter en kijken vrouwen vaak positiever terug op de gehele bevalling. Daarnaast kan een verticale houding tijdens de persfase de kans op een vacuümpomp of knip verkleinen.
Dus laten we vanaf nu zeggen: ‘de normale manier’ is een manier waarin je veel van houding wisselt, luistert naar je inuïtie en je de zwaartekracht zo nu en dan haar werk laat doen!
Blogpost foto: Naomi Vonk fotografie
